DE BELGISCHE KLIKLIJN

In opmaak...

Verhofstadt verkwiste 37 miljard euro Belgisch geld zonder enige vervolging noch verantwoording…

(Update 16.45 19/4/25)

Premier Jean-Luc Dehaene zette ons land terug op de rails na jarenlange economische crisissen. Toen kwam de zogenaamde liberaal Guy Verhofstadt. Hij verkocht zijn ziel aan de Waalse socialisten en zadelde de bevolking op met tientallen miljarden euro’s verlies…

Wat op papier werd verkocht als “modernisering” en “efficiënt beleid”, bleek in de praktijk een lange reeks financieel onverantwoorde beslissingen, waarvan de gevolgen tot op vandaag doorwerken. De schade die België hierdoor heeft opgelopen wordt vandaag geschat op minstens 37 miljard euro.

VERKOOP BELGISCH PATRIMONIUM

Een van de meest symbolische en schadelijke dossiers is dat van de Financietoren in Brussel. In 2001 besloot de federale regering onder leiding van Verhofstadt dit iconische overheidsgebouw van 200.000 m² te verkopen aan de Nederlandse vastgoedontwikkelaar Breevast en investeringsmaatschappij ZBG, voor een bedrag van slechts 311 miljoen euro. De constructie werd doorgevoerd via een zogenaamde sale-and-leaseback-operatie: de staat verkocht het gebouw en huurde het vervolgens onmiddellijk terug — voor langdurige periodes en aan hoge huurprijzen. De private eigenaars voerden vervolgens een renovatie en asbestsanering uit ten belope van 325 miljoen euro, uiteraard doorgerekend aan de staat via verhoogde huur.

De overheid was haar gebouw kwijt, verloor de eigendom, de zeggenschap én betaalde voortaan meer dan voorheen. In 2024, amper 23 jaar later, verkochten Breevast en ZBG de Financietoren opnieuw — ditmaal aan de Zuid-Koreaanse groep Meritz Securities en Valesco Group — voor meer dan 1,2 miljard euro, de grootste vastgoedtransactie voor één gebouw ooit in België. Dat betekent dat private partijen een waardestijging van bijna 900 miljoen euro opstreken, volledig gefinancierd door de Belgische belastingbetaler.

Maar de Financietoren is slechts het topje van de ijsberg. Onder Verhofstadt werden tientallen andere overheidsgebouwen verkocht in vergelijkbare constructies: het WTC-complex in Brussel, regionale administratieve gebouwen, eigendommen van de RVA, RSZ en andere federale overheidsdiensten. Ook die werden verkocht onder de marktprijs en vervolgens langdurig teruggehuurd, met jaarlijkse lasten die vandaag nog steeds op de begroting drukken. In totaal wordt het verlies door deze vastgoedoperaties geschat op 5 à 6 miljard euro.

VERKOOP BELGISCHE ENERGIE

En dan is er de energie. Onder Verhofstadts kabinet begon de liberalisering en uitverkoop van de Belgische energievoorziening. Electrabel, ooit een strategisch Belgisch nutsbedrijf, kwam volledig in Franse handen via GDF Suez (nu Engie). België verloor hiermee niet enkel de controle over zijn eigen energie-infrastructuur, maar ook de jaarlijkse opbrengsten, investeringsmacht en de mogelijkheid tot prijsbepaling. Frankrijk daarentegen zag zijn greep op de Belgische markt versterken en boekt jaarlijks een geschatte winst van 1 miljard euro op onze energiefacturen. Over een periode van 20 jaar betekent dit minstens 20 miljard euro aan kapitaal dat via dividenden en winsten naar het buitenland verdween — rechtstreeks ten koste van Belgische gezinnen en bedrijven.

PLUNDEREN PENSIOENKASSEN

Ook werden de pensioenfondsen geplunderd. Tijdens zijn ambtsperiode als premier van België heeft Guy Verhofstadt zich vaak gepresenteerd als de man van de modernisering en begrotingsdiscipline. In werkelijkheid ging die “discipline” vaak gepaard met boekhoudkundige trucs, verschuivingen van fondsen en kortetermijndenken.

Een van de meest verontrustende aspecten van zijn financieel beleid was het inpalmen van publieke pensioenreserves om zijn begrotingen op papier sluitend te maken. Het ging daarbij niet om details, maar om miljarden euro’s, die initieel bedoeld waren om de pensioenen van ambtenaren, spoorwegarbeiders en andere overheidswerknemers veilig te stellen.

Een van de meest sprekende voorbeelden is de pensioenkas van de NMBS. In 2004, onder Verhofstadts leiding, werd er 305 miljoen euro uit die kas gehaald. Dat geld werd overgeheveld naar de federale begroting, zogezegd om hervormingen in de spoorsector te bekostigen, maar in werkelijkheid vooral om de begroting er op papier beter te laten uitzien. Spoorwegarbeiders zagen hun opgebouwde rechten verdwijnen in het zwarte gat van de federale kas, en moeten vandaag — twintig jaar later — voor de tweede keer betalen: hun pensioenspaarplan wordt afgebouwd en wettelijke beschermingen worden ondermijnd. De overheid beroept zich zelfs niet meer op de toenmalige Koninklijke Besluiten die hun rechten bevestigden.

Maar de NMBS-pensioenkas was niet het enige slachtoffer. In 2001 richtte Verhofstadts regering het beroemde Zilverfonds op, met de belofte om reserves aan te leggen voor de komende pensioenlasten door de vergrijzing. Op papier werd het fonds gespijsd met miljarden euro’s. In werkelijkheid werd dat geld vrijwel meteen terug overgeheveld naar de Schatkist, om lopende uitgaven te dekken. Het Zilverfonds was niet meer dan een boekhoudkundige fictie, een “lege doos” die mooi stond in de begrotingspresentaties, maar nooit daadwerkelijk geld opzijzette.
Financiële analisten en rekenhofrapporten bevestigen dat minstens 10 tot 15 miljard euro via het Zilverfonds is verwerkt, zonder dat dit ooit reëel werd gespaard.

Ook andere pensioenreserves, zoals die van overheidsbedrijven als Belgacom, De Post en andere instellingen, werden in diezelfde periode gedeeltelijk geabsorbeerd in de federale begroting. Hoewel daarover minder transparantie bestaat, wordt geschat dat het hierbij nog eens ging om 500 miljoen tot 1 miljard euro.

Alles samen genomen betekent dit dat Guy Verhofstadt tijdens zijn regeringsjaren tussen de 11 en 16 miljard euro aan pensioengeld, oorspronkelijk bedoeld voor de oude dag van duizenden Belgische werknemers, heeft weggehaald en uitgegeven aan andere beleidsdoelen of gebruikt om de begroting op te smukken. Tot op de dag van vandaag zijn die bedragen nooit teruggestort, noch wettelijk gereconstrueerd.

De gevolgen zijn immens. Niet alleen zijn de betrokken fondsen structureel ondergefinancierd, maar duizenden werknemers zien hun pensioenrechten afgebouwd of uitgehold. En erger nog: de politieke verantwoordelijken, waaronder Verhofstadt zelf, hebben hiervoor nooit verantwoording moeten afleggen. Integendeel: ze worden vaak nog geprezen voor hun zogenaamde financiële sérieux.

In werkelijkheid verdient deze praktijk één naam: budgettaire roofbouw op de rug van de werkende bevolking. Dat zulke ingrepen mogelijk waren in een democratische rechtsstaat als België zonder sanctie of herstel, is een structureel probleem. Het roept fundamentele vragen op over de verantwoordingsplicht van politici, en de bescherming van collectieve sociale fondsen tegen kortzichtige begrotingsmanipulaties.

Een land dat toelaat dat pensioenreserves worden geplunderd, zadelt niet alleen zijn burgers op met onzekerheid, maar ondermijnt het vertrouwen in de hele overheid. En de politici die dit mogelijk maakten, zouden daar rekenschap over moeten afleggen.

VERKOOP 30 TON GOUD

Volledigheidshalve moet ik nog de verkoop van 30 ton goud vermelden waardoor ons land 1,5 miljard euro misliep.

TOTAAL 37 MILJARD EURO VERKWIST…

Tel bij dit alles nog de verliezen uit de vastgoedverkoop (5 à 6 miljard euro) en de verliezen aan energiekosten (20 miljard euro) en de totale kost van het Verhofstadt-beleid loopt op tot minstens 37 miljard euro. Een bedrag dat equivalent is aan bijna 60% van de jaarlijkse Belgische federale begroting! En dat is nog zonder rekening te houden met de indirecte en blijvende schade: stijgende huurkosten voor de overheid, verminderde controle over strategische infrastructuur, en het verlies aan onafhankelijk energiebeleid.

In de bedrijfswereld zou een CEO die zulke desastreuze beslissingen neemt worden ontslagen, vervolgd of persoonlijk aansprakelijk gesteld. In de politiek daarentegen kan men na zulke zware fouten doorgroeien naar Europese topfuncties, eretitels ontvangen en zelfs als gastspreker worden uitgenodigd op fora over ‘goed bestuur’.

Het is onbegrijpelijk dat politici geen verantwoording moeten afleggen voor beleidskeuzes die miljarden aan collectieve rijkdom verspillen. In een gezonde democratie zou het parlement deze beslissingen herbekijken, zou een audit instellen, en juridische stappen ondernemen. In plaats daarvan blijven dossiers zoals dat van de Financieren of de energie-uitverkoop onder het stof liggen — terwijl de factuur generatie na generatie doorgeschoven wordt naar de belastingbetaler.

Het wordt tijd dat we deze dossiers niet langer wegwuiven als “oud nieuws”, maar erkennen voor wat ze zijn: staatkundige blunders van historisch formaat, waar de verantwoordelijken nooit enige persoonlijke of politieke prijs voor betaalden. Als we willen dat België in de toekomst met meer visie en verantwoordelijkheid bestuurd wordt, dan moeten we ons wetgevend kader aanpassen, zodat men toppolitici voor een onderzoekscommissie kan brengen na het begaan van gigantische fouten. Men zou hen moeten kunnen vervolgen en hun privévermogen verbeurd verklaren. In zware gevallen zoals bewuste fraude zouden politici celstraffen moeten kunnen krijgen.

Guy Verhofstadt zijn erfenis weegt loodzwaar op de schouders van de Belgische bevolking. Vermoedelijk is hij de slechtste premier die dit land ooit gekend heeft.